Ναρκισσισμός και Εαυτός

Ο νάρκισσος είναι ερωτευμένος με τον εαυτό του, αλλά δεν αγαπά τον εαυτό του. Αυτό συμβαίνει γιατί, αρκετά παραδόξως, ενώ είναι ερωτευμένος με τον εαυτό του, είναι αποξενωμένος από τον πραγματικό, ζωντανό του εαυτό. Είναι ερωτευμένος με την αυτοπροβολή του, όπως συμβαίνει στον νεανικό (και άρα αναγκαστικά ανώριμο) έρωτα με την πρώτη ματιά, όπου κάθε εραστής προβάλλει τις ανάγκες και τις επιθυμίες του πάνω στον άλλο και έτσι δεν καταφέρνει να δει τον άλλο όπως πραγματικά είναι.


Από πού προέρχεται, όμως, αυτή η προβολή; Προέρχεται από τις προσδοκίες των άλλων: ο νάρκισσος βλέπει, θαυμάζει και ερωτεύεται τον εαυτό του μέσα από τα μάτια των άλλων. Οι ανάγκες και οι επιθυμίες που προβάλλει πάνω στην ίδια του την αυτοεικόνα αντανακλούν τις αντιλήψεις του για τις ανάγκες και τις επιθυμίες των άλλων, και στη συνέχεια προσπαθεί να μετασχηματιστεί ο ίδιος σε αυτή την προβολή. Στην πορεία του προς το να γίνει αυτή η εξωτερικά προερχόμενη—και εξωτερικά επιβεβλημένη—εικόνα, και προς το να πείσει τον εαυτό του ότι όντως την ενσαρκώνει, αποκόβεται από τον πραγματικό, ζωντανό του εαυτό. Ο νάρκισσος είναι ερωτευμένος με τον εαυτό του αλλά δεν αγαπά τον εαυτό του, γιατί είναι ερωτευμένος με τον εαυτό του μέσα από τα εξωτερικά μάτια των άλλων και όχι μέσα από τα εσωτερικά μάτια της δικής του ψυχής.


Επιπλέον, ωστόσο, το να είμαι ερωτευμένος με κάποιον—και άρα το να είμαι ερωτευμένος με τις προβολές των δικών μου αναγκών και επιθυμιών πάνω του—σημαίνει πως, αντί να τον αγαπώ, αυτός ο κάποιος μου λείπει… σημαίνει πως τον έχω ανάγκη για να μπορώ να αισθανθώ πλήρης. Πέρα από το ότι δεν πρόκειται για σχέση με τον πραγματικό, ζωντανό άνθρωπο—και άρα δεν είναι «αληθινή σχέση» υπό αυτή την έννοια—είναι μια σχέση ανάγκης: υπογραμμίζεται από τη δυναμική του εθισμού. Τα εναλλασσόμενα συναισθηματικά ύψη και βάθη που χαρακτηρίζουν τον ερωτικό ενθουσιασμό εμφανίζονται στον ναρκισσισμό ως η εξωπραγματικά υψηλή αυτοεκτίμηση («είμαι τέλειος και οι άλλοι πρέπει να με λατρεύουν!») και η βαθιά ανασφάλεια από την οποία προσπαθεί να προφυλάξει το άτομο (και από την οποία πηγάζει).


Κατά συνέπεια, παρόλο που αρχικά εμφανίζεται και λειτουργεί ως μηχανισμός άμυνας, και παρόλο που έχει την όψη αγάπης του ατόμου προς τον εαυτό του, ο ναρκισσισμός είναι τελικά ανίκανος να ικανοποιήσει τις πραγματικές ανάγκες του ανθρώπου.

No comments:

Post a Comment