Ελευθερία

      Η λογική σκέψη, όπως και ο κόσμος γύρω μας, φαίνεται να υπόκειται σε ένα είδος φυσικής νομοτέλειας: στους νόμους της λογικής, των μαθηματικών. Πέρα από αυτόν τον πυρήνα καθαρής λογικής, η σκέψη φαίνεται να υποκείται και σε κάποιου είδους ψυχολογικών νόμων, σε ενός είδους συστηματικών τροποποιήσεων της καθαρής λογικής ροής της που διαμορφόνωνται και πυροδοτούνται από τις προσωπικές εμπειρίες: τους φόβους, τα τραύματα, τις αντιλήψεις, τις ιδεολογίες, τον κοινωνικό προγραμματισμό—την κοσμοθεωρία, ας πούμε, του κάθε ανθρώπου. Επομένως, ίσως μπορεί κανείς να διακρίνει μια οπτική γωνία από την οποία φαίνεται πως, όταν χρησιμοποιείς την σκέψη για να επιλέξεις τί θες, η θέλησή σου δεν είναι ελεύθερη αλλά δέσμια μιας κάποιας νομοτέλειας.

     Ωστόσο φαίνεται να υπάρχουν και πράγματα εκτός—ή μάλλον υπεράνω—της φυσικής νομοτέλειας: το γεγονός της ίδιας της ύπαρξης του φυσικού κόσμου, οπως και της ύπαρξης της συνείδησης, δεν μπορούν να εξαχθούν από αυτήν την νομοτέλεια, αποτελούν κυριολεκτικά θαύματα. Το οτι υπάρχει ο κόσμος είναι ένα συνεχές θαύμα, το οτι υπάρχουμε εμείς και οι αισθήσεις μας είναι ένα συνεχές θαύμα, και το οτι, ανάμεσα σε όλες τις υπόλοιπες φωνές (της λογικής, των εμπειριών, των ιδεολογικών αντιλήψεων), υπάρχει και μια ζωηρή—ζωογόνος και δημιουργική—φωνή μέσα μας είναι ένα συνεχές θαύμα.

     Τότε η θέληση είναι ελεύθερη όταν ακολουθείς όχι την σκέψη, αλλά αυτό που είναι ζωντανό μέσα σου. Η ελευθερία δεν έρχεται με την πράξη της επιλογής, αλλά με το να μάθεις να διακρίνεις, να αφουγκράζεσαι, και να υπηρετείς αυτό το διαρκές θαύμα. Αυτή είναι μια μάθηση που είναι ταυτόχρονα και το αντίθετο της μάθησης. Είναι μια προσπάθεια που είναι ταυτόχρονα και αβίαστη. Μια πράξη που είναι ταυτόχρονα και απραξία.

     Ίσως με κάποιου είδους αντιστοιχία, η βαθύτερη σημασία της αλήθειας είναι η άρση της λήθης: είναι η ανάμνηση—η επαναφορά στη μνήμη—του ατέρμονου θαύματος στο οποίο στηρίζεται η πραγματικότητα. Επομένως, τουλάχιστον υπό μια σημαντική έννοια, η αλήθεια δεν περιμένει να την ανακαλύψουμε στην εξωτερική πραγματικότητα. Περιμένει να την ανακαλύψουμε—να ξεσκεπάσουμε αυτό που έχει καλυφθεί—μέσα μας. Έτσι και η ελευθερία, με έναν παράδοξο τρόπο, δεν κρύβεται στην πράξη της επιλογής, αλλά σε αυτή της αφιέρωσης... της παράδοσής μας στο ιερό που κυλάει στα θεμέλια της ύπαρξης και αναζητεί να εκφραστεί μέσα από εμάς.